راهنمای انتخاب بذر چغندر با عملکرد بالا
انتخاب بذر مناسب برای کاشت چغندرقند با عملکرد بالا، یکی از عوامل مهم در تأمین محصول با کیفیت و افزایش بهرهوری است. در ادامه، راهنمایی برای انتخاب بذر چغندرقند با عملکرد بالا را ارائه میدهم:
1. انتخاب رقم مناسب: رقم چغندرقند با توجه به شرایط آب و هوایی و خاکی منطقه کاشت باید انتخاب شود. برای رسیدن به عملکرد بالا، بررسی عملکرد گذشته رقم در منطقه و تطابق آن با شرایط محیطی مهم است.
2. سلامت بذر: بذر باید سالم، بدون بیماریها و آفات باشد. در خرید بذر، به تاریخ تولید، نشانههای بیماری و سلامت بذر توجه کنید.
3. قدرت جوانهزنی: بذر باید دارای قدرت جوانهزنی بالا باشد. برای این منظور، میتوانید از آزمون جوانهزنی بذر استفاده کنید و بذرهایی را انتخاب کنید که در این آزمون بهترین عملکرد را داشتهاند.
4. عیار بذر: عیار بذر به عملکرد و عملکرد محصول نیز تأثیر میگذارد. برای افزایش عیار قند در محصول نهایی، بذری را انتخاب کنید که عیار بالایی داشته باشد.
5. مقاومت به بیماریها و آفات: انتخاب بذری با مقاومت به بیماریها و آفات میتواند به افزایش عملکرد کمک کند. بررسی و شناخت از پیش تاریخچه مقاومت رقم به بیماریها و آفات، میتواند به انتخاب صحیح بذر کمک کند.
6. محتوای رطوبتی بذر: بذر با محتوای رطوبتی مناسب انتخاب شود. بذر خشک یا مرطوب برای جوانهزنی مناسب نیست.
7. منبع بذر: بررسی منبع تولید بذر نیز مهم است. بذرهایی که از تولیدکنندگان معتبر و با سابقه خریداری میشوند، احتمالاً کیفیت بهتری دارند.
با توجه به این راهنما و مشاوره با کارشناسان مربوطه، میتوانید بذر مناسبی را برای کاشت چغندرقند با عملکرد بالا انتخاب کنید. همچنین، رعایت شرایط مناسب آب و هوایی، خاک و کاشت در زمان مناسب نیز برای بهرهوری بیشتر بسیار مهم است.
در ادامه در رابطه کاشت بذر و نکاتی در این مورد صحبت خواهیم کرد با ما همراه باشید:
زمین مناسب برای کاشت چغندرقند باید دارای بافت خاک متوسط باشد و بهتر است خاک به صورت خنثی تا اندکی قلیایی باشد. همچنین، زمینی که قرار است برای کشت چغندرقند انتخاب شود، نباید در سال قبل در زیر کشت چغندرقند قرار داشته باشد. تعیین نوع تناوب مناسب بر اساس شرایط منطقه، ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک، آلودگی به بیماریها و علفهای هرز و مسائل اقتصادی با مشاوره کشاورزان و کارشناسان محلی انجام میشود.
در صورت وجود لایه سخت در زیر خاک که ممکن است موجب محدودیت رشد ریشههای گیاه چغندرقند شود، استفاده از زیرشکن برای حذف آن ضروری است. قبل از کاشت، زمین باید به عمق 35 سانتیمتر شخم زده شده و از نظر مواد مغذی و رطوبت در شرایط مناسب قرار داشته باشد.
برای کاشت چغندرقند، توصیه میشود از بذر با کیفیت و اصلاح شده تهیه شده از کارخانه قند استفاده شود. برای مقاومت در برابر بیماریهای ممکن، بهتر است از ارقام مقاوم استفاده کنید. در صورت وجود شوری در خاک، استفاده از بذر چند جوانهای (پلی ژرم) مناسب تر است، در غیر این صورت میتوان از بذر تک جوانه (منوژوم) استفاده کرد.
در روش کاشت سنتی چغندرقند و در شرایط نامطلوب، تقریباً 20 تا 25 کیلوگرم بذر پلی ژرم در هکتار کافی است. در کاشت مکانیکی نیز، بر اساس استاندارد ماشین ردیف کار، به طور تقریبی 5 تا 10 کیلوگرم بذر مورد نیاز است.
راهنمایی برای خرید بذر چغندر با کیفیت بالا
خرید بذر چغندر با کیفیت بالا یکی از مراحل مهم در کشاورزی چغندرقند است که به تولید بازدهی بالا و محصولات با کیفیت تاثیر مستقیم دارد. برای اطمینان از خرید بذر با کیفیت، ابتدا به تامین از منابع معتبر و تأیید شده توجه کنید. در انتخاب بذر، ویژگیهای زمین شما و شرایط آب و هوایی منطقه خود را در نظر بگیرید تا بتوانید بذری انتخاب کنید که با محیط خود سازگاری داشته باشد. همچنین، بذرهایی که دارای گواهی نامههای کیفیت مرتبط باشند را انتخاب کنید و از تاریخ انقضای بذرها آگاه باشید. همچنین، مراعات کنید که بذرهایی با ژنتیک بهروز و مطابق با اقتضای بازار را تهیه کنید. انتخاب بذرهای با کیفیت بالا تضمینکننده موفقیت در کشت چغندرقند و بهرهوری بهتر از مزرعه شما خواهد بود.
مطالعه کنید: نکات مهم در انتخاب و استفاده از بذر چغندر برتر
ارزیابی نیاز به کود و مواد مغذی:
برای تعیین دقیق نیازهای غذایی گیاه، توصیه میشود در صورت امکان، نمونهبرداری خاک انجام شود. بر اساس آزمایش خاک، کودهای فسفر، پتاسیم و نیتروژن باید به میزان مناسب قبل از کاشت به خاک اضافه شوند.
مدیریت مصرف کودها به منظور کنترل آفات، بیماریها و علفهای هرز بسیار مؤثر است، بنابراین توصیه میشود به صورت تخصصی و با کمک کارشناسان به این موضوع پرداخته شود.
برای تشخیص کمبود عناصر غذایی در فصل رشد گیاه، در صورت بروز علائم، بهترین زمان برای اقدام در مرحله 4 تا 10 برگی چغندر قند است. در صورتی که خاک در وضعیت رطوبت مطلوب قرار دارد، نمونههایی از خاک مزرعه برداشت شده و در پاکتهای کاغذی قرار داده میشوند و تا زمان پایان عمل نمونهبرداری در محیط خنک نگهداری میشوند. سپس 25 تا 50 برگ جوان از سراسر مزرعه برای نمونهبرداری لازم است که به آزمایشگاه ارسال شود.
برای ارزیابی عناصر فسفر و نیتروژن، بخش مناسبتری از گیاه، دمبرگ و برگهای مذکور است. برای بررسی سایر عناصر از جمله پتاسیم و عناصر مغذی ریز، پهنک مورد استفاده قرار میگیرد.
کوددهی:
جهت استفاده از کود سرک، بعد از ظهور برگها، نمونهبرداری خاک از عمق 30 سانتیمتر انجام شود. در صورتی که میزان نیتروژن در خاک کمتر از 25 میلیگرم در هر کیلوگرم خاک باشد، باید اقدام به استفاده از کود نیتروژن نمایید.
در کل، میتوان گفت در طول دوره رشد، چغندر قند به حدود 90 تا 180 کیلوگرم نیتروژن نیاز دارد. بهتر است کود نیتروژن به دو مرحله، قبل از کاشت و در مرحله 6 تا 10 برگی گیاه، اضافه شود. همچنین، برای هر هکتار، 90 تا 180 کیلوگرم کود فسفر و 100 تا 200 کیلوگرم کود پتاسیم لازم است.
دقت کنید که استفاده از کود نیتروژن در سه ماه آخر دوره رشد کاملاً ممنوع است، زیرا افزایش زیاد نیتروژن باعث رشد رویشی بیش از حد و کاهش میزان قند در گیاه میشود.
کاشت چغندر قند:
تراکم بهینه برای کاشت چغندر قند در هر هکتار بین 80 تا 120 هزار بوته است. ردیفها باید به فاصله 50 سانتیمتر از هم قرار گیرند و بین بوتهها باید فاصلهای 15 تا 20 سانتیمتری وجود داشته باشد. بهترین عمق کاشت در انواع خاکها 2 تا 3 سانتیمتر است.
در صورت استفاده از روش آبیاری سطحی، با توجه به شیب و بافت خاک زمین، بهتر است طول شیار در خاک سنگین بیش از 150 متر، در خاک متوسط بین 100 تا 150 متر و در خاکهای سبک کمتر از 100 متر باشد تا آبیاری بهینه انجام شود.
زمان کاشت چغندر قند:
نمیتوان به طور دقیق تعیین کرد که در چه روزی باید چغندر را کاشت، زیرا این موضوع به شرایط محیطی و دما بستگی دارد و بهتر است توسط کارشناسان تعیین شود. با این حال، به دلیل استفاده از بارندگیهای اولیه فصل رشد، افزایش دوره رشد و در نتیجه بهبود کیفیت کاشت چغندر قند و مقابله با بیماریها و آفات، توصیه میشود که کاشت چغندر قند به صورت زودهنگام انجام شود. برای تمام کشور، بهترین زمان برای کاشت چغندر قند از اواخر اسفند تا اوایل اردیبهشت توصیه میشود.
در کاشت پاییزه نیز، بهترین زمان برای کاشت چغندر قند از مهر تا مه است.
روشهای مختلفی برای آبیاری چغندرقند وجود دارد، از جمله آبیاری تحت فشار و سطحی.
پس از کاشت چغندرقند، لازم است در دو مرحله با فاصله ۵ روز، یکبار آبیاری صورت گیرد. باید مراقب باشیم که در طول دوره رشد گیاه، به تنش آبی نیافتد.
یک کارشناس کشاورزی در گزارشی از ایسنا اظهار داشت که کاشت پاییزه چغندرقند به دلیل کمبود آب، یکی از مزرعهداریهای سودآور تر محسوب میشود. در این روش، با استفاده از بارشهای پاییزی و زمستانی، بیشترین دوره زراعت چغندرقند بدون نیاز به آبیاری مستقیم انجام میشود و در اوایل بهار، باران مناسبی برای رشد این محصول وجود دارد و فقط یک یا ۲ بار قبل از برداشت به آبیاری مستقیم نیاز است.
وی اضافه کرد: این مزیت برای کشاورزان مناطق غرب استان، مانند بندرترکمن، آق قلا و گمیشان، فرصت خوبی است تا از این محصول برای رعایت تناوب و تغییر در کاشت مستمر گندم و جو استفاده کنند و به کشت این محصول پر درآمد روی بیاورند. کرنژادی گفت: علاوه بر تناژ خوب محصول چغندر، بخش سبز و برگهای این گیاه نیز در علوفهها جایگاه خوبی دارد و میتواند بخشی از نیاز دامداری را تأمین کرده و مصرف بیرویه آب برای کاشت گیاهان آببری مانند ذرت علوفهای را کاهش دهد.
برای صرفهجویی در آب و بهبود کیفیت ریشه، بهتر است قبل از برداشت، آبیاری صورت نگیرد. اما در برداشت مکانیزه، رطوبت خاک بسیار اهمیت دارد.
آفات و بیماریهای چغندرقند:
در کاشت چغندرقند، باید مدیریت مناسبی برای کنترل آفات این گیاه صورت گیرد. آفات شامل کرم برگخوار چغندرقند (کارادرینا)، شبپره زمستانی (اگروتیس) و سرخوطومی چغندرقند (آفت خال سیاه) است که حشرات کامل آنها به برگ و لارو آنها به ریشه چغندرقند حمله میکنند. همچنین مگس چغندرقند که باعث تخریب بافت بین دو غشاء برگ میشود و زنجره، نماتد و بید چغندرقند که به حاشیه برگ و دمبرگ حمله میکنند، نیز وجود دارند. از جمله بیماریهای مهم چغندرقند میتوان به سوختگی ریشه، ویروس موزاییک و زردی چغندر اشاره کرد که در صورت ظهور علائم اولیه آنها، باید به سرعت اقدامات لازم برای کنترل آنها با مشاوره یک گیاهپزشک انجام شود.
کنترل علفهای هرز:
بهترین زمان برای کنترل علفهای هرز، مرحله ۴ تا ۶ برگی گیاه است. به دلیل حساسیت چغندرقند به علفهای هرز، بهتر است تا حداکثر تا مرحله ۸ برگی، حتی به صورت دستی، علفهای هرز را از بین برداریم.
مطالعه کنید: فروش بذر چغندر
برداشت بذر چغندرقند
در صورتی که میخواهید نمونهبرداری از ریشه و اندازهگیری درصد قند محصول را به حد مطلوب برسانید، باید طبق دستور کارخانجات کشت، در فصل بهار حدود ماه شهریور و در فصل پاییز حدود اواخر ماه فروردین، اقدام به برداشت کنید. همچنین باید توجه داشت که از نظر ظاهری، برگهای مزرعه باید به رنگ سبز مایل به زرد و در حالت پیری باشند و رسیدگی به بوتهها مشخص باشد.
در زمان برداشت محصول، برای جلوگیری از شکسته شدن ریشهها و آلوده شدن گلها، باید رطوبت خاک در حد مطلوب باشد. همچنین برداشت باید به صورت گاورویی انجام شود.
توجه به علائم رسیدگی محصولات مزرعه و برداشت به موقع چغندرقند، باعث افزایش درصد قند ریشهها میشود.
نکات قابل توجه در کاشت چغندرقند:
چغندرقند، بر خلاف اکثر محصولات زراعی که بر اساس وزن خریداری میشوند، بر اساس وزن و درصد قند (عیار) خریداری میشود. انتخاب تاریخ کاشت به دقت، تأثیر قابل توجهی در درصد قند محصول تحویلی دارد. اگر بوتهها به مدت شش هفته در دمای ۴ تا ۸ درجه سانتیگراد قرار گیرند، به ساقه میروند و میزان قند آنها کاهش مییابد. به همین دلیل، در صورت رعایت دقیق تاریخ کاشت، این مشکل قابل کنترل است.
عوامل موثر بر درصد قند
عواملی مانند نوع گونه چغندرقند، نژاد، نسبت جنسیتی گلها، عملکرد کل، عملکرد مورد انتظار، وضعیت نیتروژن خاک و آبیاری، کوددهی و استفاده از کودهای حاوی کلر و پتاسیم، سرما، گرما و رطوبت هوا، وقت کاشت، انتخاب رقم مناسب و حشرات و بیماریها موثر بر درصد قند چغندرقند هستند. برای افزایش درصد قند، باید از روشهای کاشت و مدیریت مناسب استفاده کرد و با کنترل عوامل تأثیرگذار، تلاش کرد تا شرایط محیطی مطلوبی برای رشد و توسعه گیاه فراهم شود.